มุสาวาท

มุสาวาท

มุสาวาท หมายถึง การพูดที่ไม่ตรงกับความจริง การพูดที่มีเจตนาจะให้ผู้ฟัง เข้าใจผิด คิดว่า เรื่องไม่จริงเป็นเรื่องจริง หรือ เรื่องจริงเป็นเรื่องไม่จริง หรือ ทำให้เกิดความเข้าใจผิด ทำให้เข้าใจคลาดเคลื่อน ไปจากความเป็นจริง

มุสาวาทนี้ โดยส่วนมากแล้ว จะเป็นการใช้วาจา ใช้คำพูด แต่ถ้าเป็นการใช้วิธีอื่นๆ ที่ไม่ได้ใช้คำพูด และ ทำด้วยเจตนา ที่จะทำให้เกิดความเข้าใจผิด ทำให้เข้าใจคลาดเคลื่อน ก็ถือได้ว่า เป็นมุสาวาทเช่นกัน การจะตัดสินว่า เป็นมุสาวาทหรือไม่นั้น พิจารณาได้จาก องค์ประกอบ 4 องค์ ดังนี้

1.อตถํ วตฺถุ คือ เรื่องนั้นเป็นเรื่องไม่แท้ เป็นเรื่องที่ ผิดพลาดคลาดเคลื่อน ไปจากความเป็นจริง

2.วิสํวาทนจิตฺตํ คือ มีจิตที่คิดจะพูด จะทำให้ผิด ทำให้คลาดเคลื่อน           

3.ตชฺโช วายาโม คือ มีความพยายามที่จะพูดให้ผิด ให้คลาดเคลื่อน ซึ่งเกิดจากจิตที่คิดจะพูดให้คลาดเคลื่อนนั้น ความพยายามนี้ เป็นไปได้ทั้ง การพยายามมุสาด้วยตนเอง, การพยายามใช้ให้ผู้อื่นมุสา และ การพยายาม ใช้ข้อความ ใช้สื่อ เพื่อให้คนอื่นเข้าใจผิด เช่น การเขียนจดหมาย, การปิดประกาศ, การจารึก, การพิมพ์เป็นหนังสือ หรือ การอัดเสียง เป็นต้น

4.ปรสฺส ตทตฺถวิชานนํ คือ การมีผู้อื่นรับรู้ และ หลงเชื่อ เนื้อความตามที่มุสานั้น

มุสาวาทนี้ ยังแบ่งออกได้เป็น ๒ ชนิด คือ 

1.มุสาวาทที่ไม่ล่วงกรรมบท เป็นการกระทำที่ครบองค์ทั้ง 4 แต่ไม่ได้สร้างความเสียหายใดๆ ให้แก่ผู้ที่หลงเชื่อ มุสาวาทชนิดนี้ จะไม่นำไปสู่อบาย

2.มุสาวาทที่ล่วงกรรมบถ เป็นการกระทำที่ครบองค์ทั้ง 4 และ ได้สร้างความเสียหาย ให้เกิดแก่ผู้ที่หลงเชื่อ มุสาวาทชนิดนี้ จะนำไปสู่อบายได้

โทษของการทำมุสาวาทนั้น จะน้อยหรือมาก ขึ้นอยู่กับ ความเสียหายที่เกิดขึ้น ถ้าผู้ที่หลงเชื่อ เกิดความเสียหายน้อย โทษก็จะน้อย ถ้าผู้ที่หลงเชื่อ เกิดความเสียหายมาก โทษก็จะมาก

การทำมุสาวาทนั้น ทำให้ต้องไปเกิดในอบายได้ แต่หากโทษไม่หนักจนถึงกับต้องไปเกิดในอบาย จะได้รับผล คือ

1. พูดจาไม่ชัด 

2. ฟันไม่เป็นระเบียบ 

3. กลิ่นปากเหม็นมาก

4. ไอตัวร้อนจัด 

5. ตาไม่อยู่ในตำแหน่งปกติ 

6. พูดด้วยปลายลิ้น และ ปลายปาก 

7. ท่าทางไม่สง่าผ่าเผย 

8. มีจิตคล้ายวิกลจริต

9. ต้องถูกใส่ความ ด้วยเรื่องที่ไม่จริง