แพะรับบาป

แพะรับบาป

ชาดก เรื่องแพะรับบาป กล่าวไว้ว่า

ในสมัยหนึ่ง ในขณะที่พระพุทธเจ้า ทรงประทับอยู่ ณ วัดเชตวัน เมืองสาวัตถี ได้ทรงปรารภมตกภัต ตรัสถึงอดีตนิทาน เรื่องแพะรับบาปว่า

ในกาลครั้งหนึ่ง นานมาแล้ว ณ เมืองพาราณสี รัชสมัยของพระเจ้าพรหมทัต ได้มีพราหมณ์ทิศาปาโมกข์ผู้หนึ่ง คิดจะทำมตกภัต (อุทิศคนตาย) จึงสั่งให้ลูกศิษย์ของตน ไปจับแพะมาตัวหนึ่ง แล้วนำไปอาบน้ำ ทำความสะอาด และ ประดับตัวแพะด้วยดอกไม้ เพื่อเตรียมเข้าพิธี

แพะที่ถูกลูกศิษย์ของพราหมณ์จับไปนั้น เมื่อถูกจูงไปที่ท่าน้ำ ก็ทราบว่า วาระสุดท้ายของชีวิตตนเอง ได้มาถึงแล้ว อันเนื่องมาจากกรรมเก่า ที่ตนเองได้เคยกระทำไว้ จึงทำให้เกิดความโสมนัส และ ได้หัวเราะออกมา ด้วยเสียงอันดัง หลังจากนั้น ก็เกิดความคิดเวทนา สงสารพราหมณ์ ที่จะต้องได้รับความทุกข์ความโศก จากการกระทำในครั้งนี้ จึงได้ร้องไห้ออกมา แพะได้แสดงอาการ เดี๋ยวหัวเราะ เดี๋ยวร้องไห้ ออกมา จนทำให้พวกลูกศิษย์ของพราหมณ์ เกิดความแปลกใจ เมื่อนำแพะกลับมาถึงสำนัก จึงได้บอกเรื่องราวดังกล่าวนี้ แก่พราหมณ์ผู้เป็นอาจารย์

พราหมณ์จึงได้ถามแพะว่า เพราะเหตุใด จึงแสดงอาการออกมาเช่นนั้น แพะจึงบอกแก่พราหมณ์ว่า ในอดีตชาติ ตนเองเคยเกิดเป็นพราหมณ์เหมือนกัน และเพราะว่า ได้ฆ่าแพะตัวหนึ่ง เพื่อทำมตกภัต จึงเป็นเหตุให้ต้องรับกรรม ต้องถูกฆ่าตัดศีรษะถึง 500 ชาติ และ ในชาตินี้ เป็นชาติที่ 500 พอดี จึงได้หัวเราะ ด้วยความดีใจ ที่จะได้สิ้นกรรมเสียทีในวันนี้ แต่ที่ร้องไห้ ก็เพราะว่า สงสารพราหมณ์ ที่จะต้องได้รับกรรม เหมือนเช่นที่ตนเองได้รับ

เมื่อพราหมณ์ ได้รับฟังเรื่องราวดังกล่าว จากแพะแล้ว ก็เกิดความสลดใจ จึงสั่งให้ยกเลิกการฆ่าแพะเสีย และ ได้สั่งให้ลูกศิษย์ ทำการดูแล อารักขาแพะเป็นอย่างดี เพื่อป้องกัน ไม่ให้แพะเกิดอันตรายได้ แต่แพะกลับบอกต่อพราหมณ์ว่า การอารักขาของท่าน มีกำลังน้อย ส่วนบาปกรรมที่เราได้ทำมานั้น มีกำลังมาก อะไรก็ไม่สามารถหยุดได้

หลังจากที่ แพะได้ถูกปล่อยตัวออกมา ก็ไปชะเง้อคอ เพื่อที่จะกินใบไม้ ใกล้ๆกับแผ่นหินแห่งหนึ่ง และในทันใดนั้นเอง สายฟ้าก็ได้ผ่าลงมาที่แผ่นหิน และ สะเก็ดหินชิ้นหนึ่ง ได้กระเด็นไปตัดคอแพะ ในขณะที่ กำลังชะเง้อคออยู่พอดี ทำให้แพะ ล้มลง และ สิ้นใจตายไปในทันที

รุกขเทวดา ที่ท่านอยู่ในบริเวณนั้น ได้กล่าวสอนไว้ว่า

มนุษย์ผู้ใด ที่กลัวตกนรก จงพากันงดเว้นจาก ปาณาติบาต แล้วตั้งตนอยู่ใน เบญจศีลเถิด

และได้กล่าวเป็นคาถาไว้อีกว่า

ถ้าสรรพสัตว์ทั้งหลาย พึงรู้ได้เช่นนี้ว่า ชาติภพนี้เป็นทุกข์
สัตว์ก็ไม่ควรที่จะฆ่าสัตว์
เพราะว่า ผู้ที่ฆ่าสัตว์ ย่อมต้องได้รับความเศร้าโศก

นิทานเรื่องนี้ สอนให้รู้ว่า เมื่อเกิดมาเป็นคน ก็ไม่พึงทำกรรมชั่ว ด้วยการฆ่าสัตว์ด้วยกัน มิเช่นนั้น ก็จะต้องได้รับความทุกข์ ดั่งเช่นแพะรับบาปนี้