วันมาฆบูชา

วันมาฆบูชา

มาฆบูชา ย่อมาจากคำว่า มาฆบุรณมี แปลว่า การบูชาในวันเพ็ญ เดือน 3 วันมาฆบูชา จึงตรงกับ วันเพ็ญ(ขึ้น 15 ค่ำ) เดือน 3 แต่ถ้าปีใดเป็นปี อธิกมาส คือ เป็นปีที่มีเดือน 8 สองหน ก็จะเลื่อนไปเป็น วันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 4

วันมาฆบูชา เป็นวันสำคัญวันหนึ่ง ในพุทธศาสนา มีชื่อเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า วันจาตุรงคสันนิบาต

คำว่า จาตุร แปลว่า 4

คำว่า องค์ แปลว่า ส่วน

คำว่า สันนิบาต แปลว่า ประชุม

วันจาตุรงคสันนิบาต จึงหมายถึง วันที่มีการประชุมพร้อมกัน 4 ส่วน หรือ  วันที่มีการประชุมพร้อมด้วยองค์ 4

องค์ 4 หรือ องค์ประกอบทั้ง 4 ประการ ที่ทำให้วันมาฆบูชา เป็นวันสำคัญ คือ

1.เป็นวันที่ พระภิกษุสงฆ์ จำนวน 1,250 รูป มาประชุมพร้อมกัน ณ เวฬุวันวิหาร ในกรุงราชคฤห์ แคว้นมคธ โดยมิได้นัดหมาย

2.พระภิกษุทั้งหมด ที่ได้มาร่วมประชุมในครั้งนี้ ล้วนแล้วแต่เป็น เอหิภิกขุอุปสัมปทา(เป็นผู้ที่ ได้รับการอุปสมบทโดยตรง จากพระพุทธเจ้า) ทั้งสิ้น

3.พระภิกษุทั้งหมด ที่ได้มาร่วมประชุมในครั้งนี้ ล้วนแล้วแต่ เป็นผู้ที่ได้บรรลุเป็นพระอรหันต์แล้วทั้งสิ้น

4.เป็นวันที่ พระจันทร์เต็มดวง กำลังเสวยมาฆฤกษ์

นอกจาก เหตุการณ์สำคัญทั้ง 4 ประการแล้ว ในวันมาฆบูชานี้ ยังเป็นวันที่พระพุทธเจ้า ได้ทรงแสดง โอวาทปฎิโมกข์ ซึ่งเป็นหลักคำสอน ที่เป็นหัวใจของพระพุทธศาสนา แก่พระอรหันต์ทั้ง 1,250 รูป อีกด้วย

คาถา โอวาทปาฏิโมกข์ มีดังนี้

สพฺพปาปสฺส อกรณํกุสลสฺสูปสมฺปทา

สจิตฺตปริโยทปนํเอตํ พุทธาน สาสนํฯ

ขนฺตี ปรมํ ตโป ตีติกฺขา

นิพฺพานํ ปรมํ วทนฺติ พุทฺธา

น หิ ปพฺพชิโต ปรูปฆาตี

สมโณ โหติ ปรํ วิเหฐยนฺโตฯ

อนูปวาโท อนูปฆาโต ปาติโมกฺเข จ สํวโร

มตฺตญฺญุตา จ ภตฺตสฺมึ ปนฺตญฺจ สยนาสนํ

อธิจิตฺเต จ อาโยโค เอตํ พุทฺธาน สาสนํฯ

คำแปล คาถา โอวาทปาฏิโมกข์

การไม่ทำความชั่วทั้งปวง, การบำเพ็ญแต่ความดี, การทำจิตของตนให้ผ่องใส นี้เป็นคำสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย

ขันติ คือความอดกลั้น เป็นตบะอย่างยิ่ง,

พระพุทธเจ้าทั้งหลายกล่าวว่า นิพพาน เป็นบรมธรรม,

ผู้ทำร้ายคนอื่น ไม่ชื่อว่าเป็นบรรพชิต,

ผู้เบียดเบียนคนอื่น ไม่ชื่อว่าเป็นสมณะ

การไม่กล่าวร้าย, การไม่ทำร้าย, ความสำรวมในปาฏิโมกข์,

ความเป็นผู้รู้จักประมาณในอาหาร, ที่นั่งนอนอันสงัด, ความเพียรในอธิจิต นี้เป็นคำสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย

กล่าวโดยสรุปแล้ว เนื้อหาสำคัญ ของคาถานี้ ตามที่คนส่วนใหญ่เข้าใจ และ จำกันได้ ก็คือ "ทำแต่ความดี ละเว้นความชั่ว ทำจิตใจให้ผ่องใส"

เมื่อถึงวันมาฆบูชา พุทธศาสนิกชนชาวไทยส่วนใหญ่ จะนิยมไปทำบุญตักบาตรในตอนเช้า และ ตลอดทั้งวัน ก็จะบำเพ็ญบุญ สร้างกุศล ทำความดีต่างๆ เช่น ทำทาน ปล่อยนกปล่อยปลา งดเว้นการทำบาปทั้งปวง ถือศีล ถวายสังฆทาน ฟังพระธรรมเทศนา เป็นต้น และ ในช่วงเวลาประมาณ 20 นาฬิกา ก็จะไปเวียนเทียนรอบโบสถ์ที่วัด ซึ่งโดยปกติ ตามวัดต่าง ๆ จะจัดให้มี พิธีการเวียนเทียน อย่างเป็นทางการอยู่แล้ว พุทธศาสนิกชน และ ผู้ที่สนใจ สามารถเข้าร่วมได้ตามศรัทธา