สังคหวัตถุ 4
สังคหวัตถุ 4 เป็นหลักธรรม 4 ประการ ที่ใช้เป็นเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจคน เพื่อช่วยให้คนหมู่มาก อยู่ร่วมกันได้ อย่างมีความสุข ด้วยแนวทาง การเอื้อเฟื้อ ช่วยเหลือเกื้อกูล ผูกไมตรี ทำประโยชน์แก่ส่วนรวม สงเคราะห์ซึ่งกันและกัน เป็นการช่วยลดปัญหาความขัดแย้ง ที่มักจะเกิดขึ้น เมื่อผู้คนต้องมาอยู่ร่วมกัน
สังคหวัตถุ 4 ประกอบด้วย
1. ทาน
2. ปิยวาจา
3. อัตถจริยา
4. สมานัตตตา
1. ทาน คือ การให้ การสงเคราะห์ การช่วยเหลือ การเอื้อเฟื้อ การเสียสละ แบ่งปัน สิ่งที่มี ให้แก่ผู้อื่น ให้แก่ส่วนรวม ให้แก่คนที่ควรให้ ไม่ประพฤติตนเป็นคน ตระหนี่ถี่เหนียว ละโมบ โลภมาก เห็นแก่ตัว หาประโยชน์เข้าตนเองแต่ฝ่ายเดียว และ สิ่งที่จะนำมาให้ นำมาแบ่งปันกันนั้น จะต้องได้มาโดย ความถูกต้อง ได้มาอย่างสุจริต ไม่ก่อให้เกิดปัญหาใดๆตามมา ทั้งกับตัวผู้ให้ ผู้รับ และ บุคลอื่นๆ การให้ทานนี้ ยังรวมถึง การให้ความรู้ การให้คำแนะนำ ให้คำชี้แนะที่ถูกต้องด้วย
2. ปิยวาจา คือ การพูดจาด้วยถ้อยคำที่ สุภาพ อ่อนหวาน ไพเราะ พูดในสิ่งที่มีประโยชน์ เป็นความจริง เหมาะสมกับกาลเทศะ รู้จักการกล่าว ขอโทษ และ ขอบคุณ งดเว้นจากการพูดจาให้เกิดปัญหา ให้เกิดการกระทบกระทั่งหมางใจกัน งดเว้นจากการ พูดเท็จโกหกหลอกลวง พูดส่อเสียด พูดเพ้อเจ้อไร้สาระ พูดคำหยาบก้าวร้าว การพูดนั้น ถือเป็นวิธีสร้างสัมพันธ์หลักของคนเรา การพูดดีย่อมมีคนรัก พูดไม่ดีคนย่อมต้องเกลียด ดังนั้น ควรมีสติก่อนที่จะพูดอะไรออกไป พยามพูดแต่สิ่งที่จะทำให้เป็นผลดี เกิดความรักความสามัคคี เกิดสิ่งดีๆตามมา
3. อัตถจริยา คือ การประพฤติ การปฏิบัติตน ให้เป็นประโยชน์แก่ผู้อื่น ช่วยเหลือหมู่คณะ ช่วยเหลือสังคม บำเพ็ญสาธารณประโยชน์ต่างๆ โดยไม่หวังผลตอบแทนใดๆ ถ้าสังคมไหนผู้คนไม่เห็นแก่ตัว ช่วยกันดูแล ช่วยเหลือเกื้อกูลกัน ช่วยกันทำประโยชน์ให้ส่วนรวมตามกำลัง ตามความเหมาะสม ผู้คนในสังคมนั้น ย่อมอยู่ด้วยกันอย่างเป็นสุข
4. สมานัตตา คือ การประพฤติ ปฏิบัติตน ให้เป็นผู้ที่ มีความสม่ำเสมอ เสมอต้นเสมอปลายในทางที่ดี วางตัวได้เหมาะสมกับสถานะของตนเองในสังคม ไม่ก้าวล่วงผู้ที่มีสถานะสูงกว่า ไม่ดูถูกดูแคลนผู้ที่ต่ำต้อยกว่า มีจิตใจ หนักแน่น ไม่หวั่นไหว โลเล เปลี่ยนแปลงง่าย หากมีฐานะ มีตำแหน่ง สูงส่งขึ้น ก็ไม่หลงลำพอง ไม่ลืมตัว เย่อหยิ่ง จองหอง หากมีผู้อื่น พบความลำบาก ตกทุกข์ได้ยาก ก็ไม่เหยียบย่ำ ซ้ำเติม ไม่ทอดทิ้ง ดูหมิ่นดูแคลน ให้ความช่วยเหลือตามความเหมาะสม ผู้ที่ประพฤติ ปฏิบัติได้เช่นนี้ ย่อมจะเป็นที่รัก เป็นที่น่าเชื่อถือ เป็นที่ไว้วางใจสำหรับคนทั่วไป
โดยทั่วไปแลัว การอยู่ร่วมกันของคนหมู่มาก ก็มักจะมีปัญหา มีเรื่องกระทบกระทั่งกัน มากบ้าง น้อยบ้าง หนักบ้าง เบาบ้าง แต่หากคนในกลุ่มในสังคม อยู่ร่วมกันโดยถือหลักของ สังคหวัตถุ 4 ช่วยเหลือเกื้อกูลกัน พูดจาดีๆต่อกัน ทำประโยชน์ให้แก่ส่วนรวมตามกำลัง ทำดีกันอย่างเสมอต้นเสมอปลาย ก็จะทำให้สังคมอยู่กันอย่างเป็นสุข ช่วยลดปัญหาลดความขัดแย้งต่างๆลงไปได้
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น