ปาณาติบาต

ปาณาติบาต

ปาณาติบาต มาจากิคำว่า ปาณ(บาลีเป็น ปาณะ) กับ คำว่า อติบาต(บาลีเป็น อติปาต)

ปาณ หมายถึง ลมหายใจ, สัตว์มีชีวิต(รวมถึงคนด้วย), ชีวิต, สิ่งที่ทำให้เป็นอยู่ได้แห่งเหล่าสัตว์, สิ่งที่ทำให้มีลมปราณ, สิ่งที่มีลมหายใจ

อติบาต หมายถึง การยังให้ตกล่วง, การทำร้าย

ปาณาติปาต จึงหมายถึง การทำให้สัตว์มีลมหายใจตกล่วงไป, การทําลายชีวิต, การพรากชีวิต, การปลิดชีวิต, การฆ่า, การทำลาย

ปาณาติบาต ถูกจัดให้เป็นศีลข้อแรกของศีลทุกหมวด ที่พระพุทธเจ้าทรงบัญญัติไว้ ทั้งศีลสำหรับ อุบาสก-อุบาสิกา และ ศีลสำหรับพระภิกษุสงฆ์


องค์ประกอบของปาณาติบาต

การทำปาณาติบาต ที่สมบูรณ์นั้น จะต้องมีองค์ประกอบ 5 ประการ คือ

      1. ปาโณ
      2. ปาณสญฺญิตา
      3. วธกจิตฺตํ
      4. อุปกฺกโม
      5. เตน มรณํ

1. ปาโณ คือ คนนั้น หรือ สัตว์นั้น มีชีวิต

2. ปาณสญฺญิตา คือ ผู้ทำปาณาติบาตรู้ว่า คนนั้น หรือ สัตว์นั้น มีชีวิต
 
3. วธกจิตฺตํ คือ ผู้ทำปาณาติบาตร มีจิตเจตนาที่จะฆ่าให้ตาย

4. อุปกฺกโม คือ การลงมือฆ่า ทำความเพียรเพื่อให้ คนนั้น หรือ สัตว์นั้นตาย ด้วยวิธีการใดๆก็ตาม ไม่ว่าจะเป็น การฆ่าด้วยตนเอง ใช้สอยว่าจ้างให้ผู้อื่นฆ่า ใช้อาวุธ ใช้หลุมพราง ใช้วิชาคุณไสย ใช้อิทธิฤทธิ์ ก็ถือเป็นการ การลงมือฆ่าทั้งสิัน

5. เตน มรณํ คือ คน หรือ สัตว์ ที่ต้องการจะฆ่า ต้องตายด้วยการลงมือฆ่านั้น

หากมีองค์ประกอบครบบริบูรณ์ ทั้ง 5 ข้อ ผลของบาปที่เกิดกับผู้ทำนั้น ก็จะรุนแรง แต่หากองค์ประกอบไม่ครบ หรือ มีข้อใดไม่สมบูรณ์ ความรุนแรงของบาป ก็จะถูกลดทอนลงไป

นอกจากนี้

      - การฆ่าสัตว์ที่มีขนาดเล็ก จะบาปน้อยกว่า การฆ่าสัตว์ที่มีขนาดใหญ่

      - การฆ่า คน หรือ สัตว์ ที่มีคุณต่อผู้ฆ่าน้อย จะบาปน้อยกว่า การฆ่า คน หรือ สัตว์ ที่มีคุณต่อผู้ฆ่ามาก เช่น การฆ่า บิดา มารดา ตนเอง ย่อมเป็นบาปมากกว่า การฆ่าคนทั่วไป

      - การฆ่า คน หรือ สัตว์ ที่มี คุณความดีน้อย จะบาปน้อยกว่า การฆ่า คน หรือ สัตว์ ที่มีคุณความดีมาก เช่น การฆ่าพระอรหันต์ ที่มีศีลบริสุทธิ์ ย่อมเป็นบาปมากกว่า การฆ่าคนทั่วไป

      - การมีความตั้งใจ การมีความเพียรพยายาม ในการฆ่าน้อย จะบาปน้อยกว่า การมีความตั้งใจ การมีความเพียรพยายาม ในการฆ่ามาก

      - การฆ่าอย่างต่อเนื่อง ฆ่าบ่อยๆ ฆ่าเป็นประจำ ย่อมจะบาปมากกว่า การฆ่าเพียงครั้งเดียว เพราะ การฆ่าอย่างต่อเนื่อง จะทำให้ บาปค่อยๆสะสม เพิ่มพูนขึ้นเรื่อยๆ จนในที่สุด ก็จะกลายเป็นบาปหนักได้

ผลของปาณาติบาต

ผลของการทำปาณาติบาตนั้น จะทำให้ ต้องได้รับกรรม ไปเกิดในนรก หรือ ไปเกิดเป็นเดรัจฉาน หรือ ไปเกิดเป็นเปรต หลังจากนั้น หากมีโอกาส ที่จะได้กลับมาเกิดเป็นมนุษย์ ก็จะต้องได้รับผลกรรมอีก 9 ประการ คือ

      1. ทุพพลภาพ
      2. มีกำลังอ่อนแอ
      3. ขี้ขลาด
      4. เฉื่อยชา
      5. รูปไม่งาม
      6. ถูกฆ่า หรือ ฆ่าตัวตาย
      7. โรคภัยเบียดเบียน
      8. บริวารไม่ดี
      9. อายุสั้น

ผลกรรมทั้ง 9 ประการนี้ เป็นเศษของกรรม สามารถจะส่งผล ต่อเนื่องกันไปได้หลายชาติ ไม่ใช่แค่เพียงชาติเดียว